Από μικρή είχα μεγάλη τρέλα με τη φύση!Θες επειδή μεγάλωνα σε πόλη και δεν τη χαιρόμουν όσο έπρεπε,θες επειδή την ευχαριστιόμουν λίγο,μιας και δεν είχα κάποιο χωριό να τη χαίρομαι,όπως τα υπόλοιπα παιδιά..Θες,δε θες,είχα τρέλα!Και μου έμεινε απωθημένο!
Ίσως γι΄αυτό να επιλέγω σχολεία χωριών.Άλλες παραστάσεις,άλλη ποιότητα ζωής.Μπορεί να κάνω 120 χιλιόμετρα καθημερινά,αλλά στη διαδρομή αντί για γκρι,βλέπεις παντού πράσινο!Ακριβώς έτσι:
Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που κυνηγάω τα περιβαλλοντικά προγράμματα!Κι εννοώ εκπαιδευτικά προγράμματα που συνδυάζουν εκδρομή και ενημέρωση για τις αξίες του περιβάλλοντοςμέσα από δραστηριότητες και παιχνίδια!!
Φέτος,λοιπόν,από τον Νοέμβρη είχαμε προγραμματίσει εκδρομή με θέμα <<Επίσκεψη στο σπίτι του βοσκού>> στα Ανώγεια.Η εκδρομή ήταν για τις 19 Απριλίου!
Πριν πάω για πρώτη φορά στα Ανώγεια είχα κι εγώ αυτή τη ψευδαίσθηση περί Ανωγείων:όπλο-μαύρο πουκάμισο-Navara.Οι φορές που πήγα δείχνουν τον ενθουσιασμό μου:μετράω πάνω από 15 (και τις 15 για μαμ)στα δύο χρόνια που βρίσκομαι στη Κρήτη!Πέραν του ότι έχω φίλη Ανωγειανή,αρκεί να πας και καταρρίπτεις την όποια προκατάλειψη έπλαθες!Είναι από τα ελάχιστα χωριά στην Ελλάδα που όχι μόνο διατηρούν τη κουλτούρα τους,αλλά την εξελίσσουν ποιοτικά και σταθερά!
Μέσα στο χωριό,τίποτα δεν θυμίζει έναν τόπο που λεηλατήθηκε και κάηκε 3 φορές!2.700 κάτοικοι,πανέμορφα αρχοντικά,τράπεζες,σχολεία όλων των βαθμίδων,σχολείο δεύτερης ευκαιρίας (ενηλίκων), αστυνομία,δήμος..μία οργανωμένη κοινωνία σε υψόμετρο πάνω από 700 μέτρα στον Ψηλορείτη.Άκρως παραδοσιακό,άκρως φιλόξενο,άκρως λυρικό.
Λουδοβίκος,Ξυλούρης,Ψαραντώνης-κάποιοι το αναφέρουν ως το χωριό του έρωτα,μιας και εκεί ξέρουν να τον τραγουδούν και να τον θαυμάζουν.
Λα'ι'κή αρχιτεκτονική,γλυπτική,υφαντική,χειροτεχνία και όλο γενικά το καλλιτεχνικό στοιχείο το διακρίνεις με το <<καλώς όρισες>>!
Όλα αυτά για να δείξω πόσο έξω έπεσα στις αρχικές προβλέψεις μου.Στα Ανώγεια,λένε,ζουν τον καημό.Τον τραγουδούν και τον χορεύουν!Αρκεί να ακούσεις τα τραγούδια τους και θα το διαπιστώσεις!
Σε μία σύντομη ιστορική αναδρομή των Ανωγείων αυτή που πρωτοάκουγε,ήμουν εγώ,μιας και το χωριό που εργάζομαι βρίσκεται πολύ κοντά στα Ανώγεια,στους πρόποδες του Ψηλορείτη.Τα περισσότερα παιδιά έχουν ανωγειανή καταγωγή και γνώριζαν τα πάντα!
<<Επίσκεψη στο σπίτι του βοσκού>> ήταν η διαθεματική ενότητα και επισκεφτήκαμε το σπίτι του βοσκού!Μας άνοιξε τη πόρτα,μας υποδέχτηκε,κάτσαμε στο σαλόνι και είδαμε και τηλεόραση!Αμ δε!
Εδώ το σπίτι του βοσκού,λέγεται το σπίτι των Εσκιμώων,όχι από πάγο,αλλά από πλακώδεις ασβεστόλιθους!Ιδού:
Για να σου το παίξω έξυπνη,τώρα που τα έχω και φρέσκα,το μεγαλύτερο μέρος της Κρήτης είναι γεμάτο από ασβεστολιθικές πλάκες,πετρώματα,τα όποια,όταν πέφτει η βροχή πάνω τους,αλλάζουν σχήμα και γίνονται αυτές οι πλάκες που βλέπεις στην εικόνα!Αυτές τις πλάκες τις χρησιμοποιούν για να φτιάχνουν και τα γνωστά μιτάτα.Τα σπίτια των βοσκών,δηλαδή.Το μέρος όπου τυροκομούν οι βοσκοί!Η είσοδος είναι πολύ στενή και χαμηλή,μέχρι κι εγώ (που δεν φημίζομαι για το ύψος μου) δυσκολεύτηκα να μπώ,όσο κι αν έσκυβα!Αλλά αυτό το στρόγγυλο κυκλικό πέτρινο ιγκλού μας χώρεσε όλους κουτσά στραβά.Ένας πάγκος-καθίσματα περιμετρικά,χαραγμένες μαντινάδες στις πέτρες,η φωτιά αναμμένη που μέσα σιγόβραζε το τυρί,σκοτάδι,στο ύψος της οροφής να μπαίνει το φως και η αντηλιά να χτυπάει στη πέτρα.Απλά μαγεία.
Τα μιτάτα (συνεχίζω το μάθημα,παρακολούθα με)μεταφέρονται συνήθως από οικογένεια σε οικογένεια και αν θελήσεις να φτιάξεις ένα και το πάρεις θερμά,θα σου πάρει 2 μήνες περίπου.Η διάμετρος του κάθε μιτάτου είναι ανάλογη με το ύψος του.Το περίεργο της ιστορίας είναι πως αυτές οι πέτρες που τοποθετήθηκαν μία προς μία,σταθεροποιήθηκαν μεταξύ τους με εντελώς φυσικό τρόπο.Κανένα είδος κόλλας δεν χρησιμοποιήθηκε,όσον αφορά τα παλιά μιτάτα!Σκέψου πόση υπομονή χρειάστηκε,ώστε να βρεθεί το σωστό σχήμα πέτρας και να ταιριάξει με το διπλανό του!
Εδώ ο βοσκός περιμένει να βγει το τυράκι!Εικόνα πολύ οικεία στα μάτια των παιδιών (τα περισσότερα ξέρουν να τυροκομούν)
Έτοιμο!
Ζεστή μυζήθρα!Εκεί έγινε μάχη!
Ο θόλος του μιτάτου!
Δραστηριότητα-κατασκευή μιτάτου (με περιεχόμενο)!(Σε λίγα χρόνια στη Σχολή Αρχιτεκτονικής τους βλέπω!)
Μονοπάτι για τον ναό
Θέατρο του Αγ.Υακίνθου!Εδώ πέρισυ φιλοξενήθηκαν οι βοσκοί όλης της Μεσογείου!
Ο ναός του Αγίου Υακίνθου!Είναι αφιερωμένος στον νεομάρτυρα Υάκινθο που μαρτύρησε το 98μ.Χ. για την αγάπη του Θεού. Κτίστηκε με πρωτοβουλία του Λουδοβίκου των Ανωγείων, και πολλών ανθρώπων της τέχνης και των γραμμάτων, που θέλησαν μ΄αυτό τον τρόπο να τιμηθεί ως «Άγιος της Αγάπης» και της αγάπης για την ποίηση και γιορτάζεται με πολιτιστικές εκδηλώσεις (Υακίνθεια) από τις 24 Ιουλίου-1Αυγούστου,όπου γίνεται ο κακός χαμός!
Δραστηριότητες-Παιχνίδια!
Και πίσω πάλι στο χωριό για οφτό!(Εκεί κι αν έπεσαν κορμιά)!
Οk,παραδέχομαι πως το παραέκανα με τις φωτογραφίες!Είναι που καταενθουσιάστηκα μωρεεεεεέ!Παρόλο που μας χάλασε τα σχέδια ο καιρός,ήταν πραγματικά πανέμορφα!Μπορεί τα παιδιά να μην ένιωσαν αυτό το ουάου της υπόθεσης,εγώ πάντως είχα χαζέψει με τόση ομορφιά!
Υπάρχουν τόποι που θυμίζουν ηρωισμό και λεβεντιά.Άλλοι,πάλι,που διέπονται από ερωτισμό και ρομαντισμό!Τα Ανώγεια συνδυάζουν και τα δύο και σε γεμίζουν από τοπία και μέρη βγαλμένα από τα παραμύθια με ανθρώπους που πάντα είναι πρόθυμοι να σου πουν ένα από αυτά..
Αν σας βγάλει ο δρόμος σας ποτέ,μη τα χάσετε..Ειλικρινά,θα είναι μια ξεχωριστή μερα!